90. Rocznica Bitwy pod Cycowem
"Ich pamięć wśród nas wiecznie żywa,
będziemy ją w swych sercach nieść, (.),
więc hołd bohaterom i cześć"
(K. Przerwa-Tetmajer)
16 sierpnia 1920 r. 7 Pułk Ułanów Lubelskich stoczył swój zwycięski bój z bolszewikami pod Cycowem.
W okolice Cycowa dotarła bolszewicka brygada piechoty Dotola z Grupy Mozyrskiej, która podążała do Lublina. Już 15 sierpnia rozpoczęły się pierwsze potyczki, jednak decydujące walki rozegrały się 16 sierpnia. Pomimo początkowej przewagi bolszewików, szarża 7 Pułku Ułanów Lubelskich pod dowództwem mjr Zygmunta Piaseckiego przeważyła szalę zwycięstwa na stronę polską.
Obchody przypadającej w tym roku 90. Rocznicy Bitwy pod Cycowem poprzedzone były długimi przygotowaniami całej naszej społeczności szkolnej. Już od lutego trwały prace nad rozbudową szkolnej Izby Tradycji 7 Pułku Ułanów Lubelskich - patrona szkoły. Przeprowadzono prace porządkowe i renowacyjne na cmentarzu wojennym z lat 1915-1920, nad którym Zespół Szkół w 2007 r. objął patronat. W przygotowania do uroczystości zaangażowani byli zarówno dyrekcja i pracownicy, jak również młodzież szkolna.
8 sierpnia byliśmy gotowi na przyjęcie zaproszonych gości i uroczyste uczczenie 90. rocznicy Bitwy Cycowskiej, która sprawiła, że nasza miejscowość chlubnie zapisała się w historii Polski.
Rangę uroczystości podniosła obecność znamienitych gości, wśród których wymienić należy:
- Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego prof. dr hab. gen. broni Stanisława Kozieja reprezentującego Prezydenta RP,
- Dowódcę 25 Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego gen. bryg. pilota Dariusza Wrońskiego,
- Zastępcę Dowódcy 25 Brygady Kawalerii Powietrznej płk dypl. Marka Sokołowskiego,
- Dowódcę 7 Dywizjonu Ułanów Lubelskich z Tomaszowa Mazowieckiego ppłk. Macieja Mazurkiewicza,
- Szefa Sztabu 3 Brygady Zmechanizowanej Legionów z Lublina ppłk dypl. Mirosława Ziehlke,
- przedstawicieli Starostwa Powiatowego w Łęcznej - Starostę Adama Niwińskiego i Przewodniczącego Rady Powiatu Arkadiusza Biegaja
oraz wielu innych przyjaciół szkoły, którzy zawsze odpowiadają na nasze zaproszenia.
Uroczystości rozpoczęły się na cmentarzu wojennym z lat 1915-1920, gdzie przedstawiciele władz gminy, starostwa powiatowego oraz innych organizacji lokalnych złożyli kwiaty na zbiorowej mogile oddając hołd poległym ułanom.
Następnie w kościele pw. Św. Józefa odprawiono Mszę św. z udziałem przybyłych gości, Kompanii Honorowej z Tomaszowa Mazowieckiego i Orkiestry Wojskowej 3 Brygady Zmechanizowanej z Lublina.
Po mszy uczestnicy uroczystości przeszli w okolice pomnika przy ul. Chełmskiej, upamiętniającego bój pod Cycowem, gdzie por. D. Szczęsny odczytał Apel Poległych, a przybyłe delegacje złożyły wieńce.
Kolejnym etapem obchodów rocznicowych były uroczystości na dziedzińcu Zespołu Szkół im. 7 Pułku Ułanów Lubelskich. Młodzież szkolna pod kierunkiem nauczycieli przygotowała montaż patriotyczny składając hołd bohaterom Bitwy Cycowskiej 1920 r.
Swoje przemówienia wygłosili Dyrektor Zespołu Szkół Zbigniew Rutkowski oraz Wójt Gminy Cyców Jan Baczyński vel Mróz. Głos zabrali również goście. Generał Stanisław Koziej przeczytał list od prezydenta RP Bronisława Komorowskiego. Prezydent podkreślił w nim wagę bitwy cycowskiej w zwycięstwie nad armią czerwoną. Kolejni przemawiający podkreślali zasługi dyrekcji i kadry pedagogicznej szkoły w skutecznym utrwalaniu wśród młodzieży poczucia patriotyzmu i poszanowania wartości etycznych.
Po uroczystości prof. dr hab. gen. broni Stanisław Koziej, gen. bryg. Dariusz Wroński, płk dypl. Marek Sokołowski oraz inni goście zostawili swój ślad wpisując się do pamiątkowej kroniki szkoły
Szczególnym zainteresowaniem cieszyła się rekonstrukcja Bitwy Cycowskiej przygotowana przez lubelską grupę Rekonstrukcji Historycznej 8 Pułku Piechoty Legionów, która przyciągnęła rzesze zainteresowanych z okolic gminy, jak również z całego kraju. Była to "żywa" lekcja historii, przybliżająca nam obrazy z przeszłości naszej miejscowości.
A tuż po rekonstrukcji swoje umiejętności bojowe zaprezentowali żołnierze z zaprzyjaźnionego ze szkołą 7 Dywizjonu Ułanów Lubelskich z Tomaszowa Mazowieckiego.
Współpracę naszej szkoły z jednostką z Tomaszowa, która w 1996 r. przyjęła barwy, tradycje i symbole 7 Pułku Ułanów Lubelskich, cenimy sobie szczególnie. Młodzież kilkakrotnie gościła w jednostce, by poznać codzienne życie żołnierzy, a każdego roku przedstawiciele szkoły zapraszani są na Święto Pułku w Tomaszowie. Wielokrotnie mieliśmy przyjemność gościć w murach szkolnych dowództwo i żołnierzy z Tomaszowa. Dzięki kontaktom z 7 Dywizjonem Ułanów Lubelskich "duch kawalerii" zagościł w naszej szkole na dobre.
Przez cały czas trwania uroczystości rocznicowych zainteresowani mieli okazję odwiedzić szkolną Izbę Tradycji 7 Pułku Ułanów Lubelskich, która istnieje od 2005 r.
Izbę Tradycji tworzą dwie sale podzielone tematycznie:
Pierwsza - sala wystawowa - dokumentuje historię bitwy pod Cycowem w 1920 r. oraz dzieje 7 Pułku. Znajdują się tam plansze tematyczne, zdjęcia pułku, jego żołnierzy i kadry oficerskiej oraz liczne eksponaty - odznaczenia, medale, elementy uzbrojenia oraz dwa oryginalne mundury ułańskie.
Druga część Izby - sala wykładowa - udostępniona w tym roku, dokumentuje współpracę szkoły z 7 Dywizjonem Ułanów Lubelskich z Tomaszowa Mazowieckiego (zdjęcia z poligonów, odznaki pułkowe, kroniki pobytu na misjach). Całość uzupełniają dwa mundury polowe, noszone przez żołnierzy w jednostce oraz podczas misji w Iraku i Afganistanie. Sala wyposażona jest w 24 miejsca siedzące, ekran i sprzęt audiowizualny, przeznaczony do prowadzenia lekcji i wykładów.
Generał Dariusz Wroński wzbogacił zbiory naszej Izby Tradycji przekazując podczas uroczystości na ręce Dyrektora Zespołu Szkół Zbigniewa Rutkowskiego swój osobisty kombinezon pilota.
Obchody 90. Rocznicy Bitwy pod Cycowem z pewnością na długo pozostaną nam w pamięci.
Obecność znamienitych gości, Kompanii Honorowej i orkiestry wojskowej podniosła rangę uroczystości, a rekonstrukcja bitwy sprawiła, że Cyców tętnił życiem Kawalerii.
